Ustawodawca, w ustawie o odpadach, np. w art. 25 ust. 6a, 6f, 6h nałożył na  posiadacza odpadów / zarządzającego składowiskiem odpadów obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, zgodnie z ust. 6b-6f. 6h i 6i oraz przepisami wydanymi na podstawie ust. 8a tej ustawy. Cel wprowadzenia tego obowiązku nie został w ustawie wprost określony, wobec czego zobowiązany podmiot jako administrator nie jest w stanie jednoznacznie określić celów przetwarzania danych – zgodnie z RODO. Ponadto, jak się wydaje, ten cel jest inny niż cele przetwarzania danych określone w przepisach kodeksu pracy, dla których może być wprowadzony monitoring w zakładzie pracy (art. 22² k.p.). Gdyby ten cel miałby być rzeczywiście inny, niż cele określone w § 1 art. 22² k.p., to zgodnie z § 3 tego artykułu, administrator jako pracodawca nie mógłby przetwarzać nagrań do tego celu.

Wydaje się zatem, że przepisy ustawy o odpadach mogą stać w sprzeczności z przepisami kodeksu pracy dotyczącymi monitoringu w zakładzie pracy. Przecież administrator nie może nie wypełnić obowiązków jakie spoczywają na nim jako pracodawcy. Nie można przecież przyjąć, że monitoring wizyjny wprowadzony ustawą o odpadach jest innym monitoringiem, niż ten określony przez przepisy kodeksu pracy.

Co ciekawe Zastępca Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Marek Surmacz na wspólnym posiedzeniu Komisji Środowiska (nr 135), Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (nr 154) w dniu 11-04-2019 powiedział: „My oczekujemy na ten monitoring, na możliwość zaangażowania monitoringu wizyjnego w szeroko rozumiane działania prewencyjne. Chcemy bowiem w sytuacjach kryzysowych, szczególnych, wtedy, kiedy dzieje się coś na pograniczu nielegalnego wykorzystywania czy nadużywania uprawnień wynikających z zezwoleń zintegrowanych, interweniować i mieć podstawę do zabezpieczenia takiego obrazu do postępowania dowodowego.”

Kolejnym zagadnieniem jakie wymaga moim zdaniem pilnego wyjaśnienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych jest ocena wymagań jakie powinien spełniać wizyjny system kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, pod kątem tego czy taki system – na warunkach określonych w rozporządzeniu wykonawczym, o którym dalej – nie będzie prowadził do przetwarzania danych biometrycznych, a jeśli tak to w jaki sposób powinna być zapewniona zgodność przetwarzania danych z przepisami rozporządzenia ogólnego o ochronie danych.

Zgodnie z art. 26 ust. 6 d ustawy o odpadach system ten prowadzi się przy użyciu urządzeń technicznych zapewniających przez całą dobę zapis obrazu i identyfikację osób przebywających w tym miejscu. Ustawa nie zawiera legalnej definicji pojęcia identyfikacji osób. Natomiast rozporządzenie wykonawcze Ministra Środowiska, wydane na podstawie art. 25 ust. 8 a, w sprawie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów (Dz.U. z 2019, poz. 1755), zwanym w tekście„rozporządzeniem wykonawczym”, wskazuje, że parametry urządzeń technicznych systemu kontroli spełniają co najmniej wymagania normy PN-EN 62676-4: 2015-06 Systemy dozoru wizyjnego stosowane w zabezpieczeniach – Część 4: Wytyczne stosowania lub normy, którą przedmiotowa norma zostanie zastąpiona.

W opiniach przedstawianych przez przedstawicieli branży CCTV można spotkać się ze stanowiskiem, że takie powołanie normy jest nieporozumieniem (https://www.hikvision.com/pl/News–Events/Press-Releases/606926687185022) bowiem „ta seria norm zajmuje się definiowaniem funkcji systemów VSS, a nie parametrów poszczególnych urządzeń”. Jednakże powołana w rozporządzeniu norma zawiera określenie, że identyfikacja to cel funkcjonalny umożlwiający identyfikację osoby ponad wszelką wątpliwość. Taka identyfikacja będzie zatem oparta o analizę danych biometrycznych a ponadto, biorąc pod uwagę brzmienie przepisów ustawy o odpadach, będzie miała na celu (nie wyrażoną wprost w ustawie) kontrolę dostępu oraz wykrywanie incydentów.

Zgodnie z komunikatem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia 17 czerwca 2019 r. w sprawie wykazu rodzajów operacji przetwarzania danych osobowych wymagających oceny skutków przetwarzania dla ich ochrony (M.P. z 2019 r. poz. 666) przetwarzanie danych biometrycznych wyłącznie w celu identyfikacji osoby fizycznej bądź w celu kontroli dostępu jest jednym z kryteriów oceny czy przetwarzanie wymaga oceny skutków dla ochrony danych. Innym podanym w komunikacie kryterium jest systematyczne monitorowanie na dużą skalę miejsc dostępnych publicznie wykorzystujące elementy rozpoznawania cech lub właściwości obiektów, które znajdą się w monitorowanej przestrzeni. Należy w tym miejscu zauważyć, że wizyjny system kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym obejmuje m.in. drogi dojazdowe znajdujące się w miejscu magazynowania lub składowania odpadów, do odległości 15 m od krawędzi zewnętrznej magazynowanych lub składowanych odpadów, co prowadzi w wielu wypadkach do monitorowania miejsc dostępnych publicznie, a także miejsc należących do osób trzecich (§ 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia wykonawczego nie zawiera zdania o treści oddzielonej myślnikiem, tak jak to ma miejsce w pkt 3). Ze spełnieniem tych kryteriów możemy mieć do czynienia w przypadku prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, opartego na przepisach ustawy o odpadach.

Art. 35 ust. 10 RODO daje podstawę do tego aby oceny skutków dla ochrony danych administrator nie przeprowadzał, gdy są spełnione powołane w nim okoliczności. Tylko czy można uznać, że ustawa o odpadach w sposób właściwy reguluje „operacje przetwarzania lub zestaw operacji, a oceny skutków dla ochrony danych dokonano już w ramach oceny skutków regulacji”?

Powołane wątpliwości w mojej ocenie wymagają podjęcia przez Prezesa Urzędu Ochrony danych osobowych działań zmierzających do wyeliminowania niezgodności pomiędzy przepisami ustawy o odpadach a przepisami kodeksu pracy oraz wydania wytycznych dotyczących stosowania wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, w sposób zgodny z RODO.

Sposób określenia dostępu do obrazu z monitoringu wizyjnego w czasie rzeczywistym i zapewnienie tej dostępności przez przedsiębiorców dla WIOŚ, to wisienka na torcie tej regulacji.

Niniejszy artykuł stanowi wyłącznie opinię autora.

r.pr. Krzysztof G. Brudkowski